Algemene
gegevens Denemarken
De officiële naam is het koninkrijk Denemarken. Denemarken ligt in
Noord-Europa. Het grootste deel
van het land wordt omgeven door zee. In het oosten aan het
Kattegat,de Sont en de Oostzee, in het westen door de Noordzee, en het noorden
door Skagerrak. Daarnaast grenst Denemarken in het zuiden aan Duitsland. Het
land zelf bestaat naast het vaste land wat aan Duitsland grenst, uit honderden kleine
eilanden, hiervan zijn naar schatting 100 bewoond. Het landoppervlak bedraagt
ruim 42.000 km². De kustlijn is 7314 km
lang, terwijl het grens gebied met Duitsland slechts 68 km bedraagt. Het land
wordt bevolkt door ongeveer 5.5 miljoen inwoners die als officiële landstaal
Deens spreken. De hoofdstad van Denemarken is Kopenhagen, hier wonen ongeveer
1.4 miljoen mensen. De gemiddelde bevolkingsdichtheid is gemiddeld rond de 127
per km².
Officiële naam
|
Koninkrijk Denemarken
|
Oppervlakte
|
42.000 km²
|
Aantal inwoners
|
5.5 miljoen
|
Taal
|
Deens
|
Hoofdstad
|
Kopenhagen
|
Regeringsvorm
|
Constitutionele
monarchie
|
Staatshoofd
|
Koningin Margaretha
II
|
Tabel
1.1 Algemene gegevens Denemarken
Demografie
Denemarken bestaat naast het vaste land uit honderden kleine
eilanden. het totale oppervlak is 42.000 km². Op dit oppervlak wonen naar
verluid 5.5 miljoen mensen. Dit komt neer op een bevolkingsdichtheid van
ongeveer 127 inwoners per km². De gemiddelde levensverwachting van de Denen is
77 jaar. De bevolking heeft spreekt over het algemeen Deens. Dit is ook de
officiële landstaal. Het opleidingsniveau in Denemarken ligt gemiddeld hoger
dan in Nederland. Zo'n 35% van de bevolking is hoogopgeleid. Onder hoogopgeleid
wordt HBO en universitair verstaan. De
religie in het land bestaat vooral uit het Lutheranisme. Ongeveer 81% van de
bevolking heeft als religie Lutheranisme.
Topografie
Het land Denemarken wordt voor een groot deel omgeven door zee. In het oosten aan het Kattegat,de Sont en de Oostzee, in het westen door de Noordzee, en het noorden door Skagerrak. Daarnaast grenst Denemarken in het zuiden aan Duitsland. Naast het vaste land bestaat het land uit honderden kleine eilanden. Hiervan zijn naar verluid ongeveer 100 bewoond. De hoofdstad van Denemarken is Kopenhagen. Hier woont ongeveer een kwart van de bevolking 1.4 miljoen mensen. Bijna 90% van de bevolking woont in de steden. Andere steden met een groot bevolkingsaantal zijn onder andere; Århus (265.000), Odense (173.000) en Aalborg (155.000). Daarnaast zijn er ook enkele grote eilanden waar de nodige mensen wonen zoals op de Faroe eilanden (48.000)en op Groenland (56.000).
Het land Denemarken wordt voor een groot deel omgeven door zee. In het oosten aan het Kattegat,de Sont en de Oostzee, in het westen door de Noordzee, en het noorden door Skagerrak. Daarnaast grenst Denemarken in het zuiden aan Duitsland. Naast het vaste land bestaat het land uit honderden kleine eilanden. Hiervan zijn naar verluid ongeveer 100 bewoond. De hoofdstad van Denemarken is Kopenhagen. Hier woont ongeveer een kwart van de bevolking 1.4 miljoen mensen. Bijna 90% van de bevolking woont in de steden. Andere steden met een groot bevolkingsaantal zijn onder andere; Århus (265.000), Odense (173.000) en Aalborg (155.000). Daarnaast zijn er ook enkele grote eilanden waar de nodige mensen wonen zoals op de Faroe eilanden (48.000)en op Groenland (56.000).
Onderwijssysteem
Het onderwijssysteem in Denemarken bestaat uit vier fases. De eerste fase zijn kinderen van 1 tot 6
jaar. Dit houdt vooral in dat er via kinderopvang, crèches en kleuterscholen de
eerste 6 jaar de eerste stappen in het onderwijs worden gemaakt. Dit komt in
grote lijnen overeen met het systeem in Nederland, alleen starten de kinderen
op 4 jarige leeftijd aan de basisschool.
De tweede fase van het onderwijssysteem zijn kinderen van 6 tot 16 jaar. Dit is een verplichte periode van onderwijs in Denemarken. Deze periode van 10 jaar omvat in Nederlandse termen het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Dit onderwijs wordt gegeven aan de Folkeskole.
De tweede fase van het onderwijssysteem zijn kinderen van 6 tot 16 jaar. Dit is een verplichte periode van onderwijs in Denemarken. Deze periode van 10 jaar omvat in Nederlandse termen het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Dit onderwijs wordt gegeven aan de Folkeskole.
De derde
fase is het hoger onderwijs. Dit kent een binair systeem, met
universiteiten die onderwijs tot en met de promotie verzorgen en hogescholen
met hoger beroepsgerichte opleidingen van verschillende duur.
De laatste
fase van het onderwijssysteem in Denemarken is de volwasseneneducatie.
In Denemarken is het een lange traditie van onderwijs voor volwassenen dat
parallel loopt aan het reguliere onderwijssysteem. Zo worden er algemene en
beroepsgerichte cursussen worden aangeboden zowel op het niveau van voortgezet
als hoger onderwijs.
Klimaat
Het klimaat in Denemarken is te vergelijken met het klimaat in
Nederland. Zo heerst in Denemarken ook een gematigd zeeklimaat. Dat houdt in
dat het zomers over het algemeen koel is en de winters ook niet extreem koud
zijn. Ook qua temperatuur is er weinig verschil met Nederland. Wel heeft de
temperatuur van de Noordzee de nodige invloed op de temperatuur van de
kustgebieden. Een van de twee afwijkingen ten opzichte van het Nederlands klimaat
is de hoeveelheid wind. Over het algemeen staat er een harde westenwind in
Denemarken, dit doordat het land aan bijna alle kanten omgeven wordt door zee.
De tweede afwijking ten opzichte van het Nederlands klimaat is het aantal
zonuren in de zomer. Dit ligt nogal wat hoger waardoor het op mooie zomer dagen
nauwelijks donker wordt. De hoeveelheid neerslag in Denemarken per jaar
bedraagt ongeveer 600 mm.
Geschiedenis
en politiek
Ieder land heeft een eigen uitgebreide geschiedenis zo ook
Denemarken. Om het niet al te uitgebreid te maken worden hier een aantal
belangrijke gebeurtenissen uit de geschiedenis aangehaald. Denemarken werd in het tijdperk van de
Vikingen in de 10e eeuw verenigd door
koning Harald Blauwtand. Hierdoor bekeerde de mensen zicht tot het
christendom. Denemarken bestuurde in de 11e eeuw kort Engeland en werd in 1397
met Zweden en Noorwegen verenigd. Deze unie met Zweden hield stand tot 1523 en
de unie met Noorwegen tot 1814. Het oudste stadje van heel Scandinavië is Ribe.
Dit stadje werd reeds in 710 gesticht. In het tijdperk van de tweede oorlog
werd Denemarken bezet door Duitsland. Tijdens deze periode behoorde
IJsland nog tot Denemarken. Tijdens de
bezetting werd IJsland op 17 Juni 1944 onafhankelijk. Na de periode van de tweede
wereld oorlog werd het in 1973 lid van de Europese Unie.
Politiek
Denemarken is een constitutionele monarchie. Deze wordt volgens de grondwet van 1953 geregeerd. De wetgevende macht wordt uitgevoerd door de monarch (het staatshoofd) samen met het parlement, het Folketing, dat uit één kamer bestaat mer 179 direct gekozen leden. De samenstelling van het parlement is gebaseerd op een combinatie van een districtenstelsel en evenredige vertegenwoordiging. Sinds 1909 heeft geen enkele partij een absolute meerderheid behaald. Na de tweede oorlog in 1945 is de Sociale Democratische Partij de belangrijkste en grootste politieke partij van Denemarken geweest. De populariteit nam af in eind jaren 90. In die tijd was er de opkomst van de rechtse stromingen als het nationalisme/conservatisme en liberalisme.
Denemarken is een constitutionele monarchie. Deze wordt volgens de grondwet van 1953 geregeerd. De wetgevende macht wordt uitgevoerd door de monarch (het staatshoofd) samen met het parlement, het Folketing, dat uit één kamer bestaat mer 179 direct gekozen leden. De samenstelling van het parlement is gebaseerd op een combinatie van een districtenstelsel en evenredige vertegenwoordiging. Sinds 1909 heeft geen enkele partij een absolute meerderheid behaald. Na de tweede oorlog in 1945 is de Sociale Democratische Partij de belangrijkste en grootste politieke partij van Denemarken geweest. De populariteit nam af in eind jaren 90. In die tijd was er de opkomst van de rechtse stromingen als het nationalisme/conservatisme en liberalisme.
De uitvoerende macht wordt
uitgeoefend door de monarch en door zijn of haar ministers, deze worden
geleid door de eerste minister. De eerste minister is tevens het
regeringshoofd. Het kabinet van ministers is verantwoording schuldig aan de
Kamer en zal de steun van de meerderheid van dat orgaan hebben. Parlementsleden
die tot minister worden benoemd, blijven lid van het parlement. De
leidinggevende personen op dit moment zijn; Staatshoofd Margaretha II (sinds
1972), regeringsleider premier Helle Thorning-Schmidt (sinds 3 oktober 2011).
Economie
Na de periode van de 2e wereldoorlog is Denemarken snel ontwikkeld
tot een uiterst gemoderniseerd land, met een moderne markteconomie. Bij een
gemoderniseerd land horen goede sociale voorzieningen en een hoge
levensstandaard. Denemarken is al een heel aantal jaren sterk afhankelijk van
de handel met andere landen. Toch is er al jaren sprake van een
handelsoverschot. De sector landbouw is een steeds verder groeiende factor. Het
neemt steeds meer land in gebruik hoewel het belangrijkste bron van inkomsten
voor het land industrie is.
Landbouw
Momenteel wordt twee derde van het land gebruikt voor de landbouw. Het grootste deel van de landbouw is gericht op de export naar de Europese Unie. De landbouwbedrijven zijn over het algemeen vrij klein met ongeveer 20 ha grond. Toch neemt het de arbeid in de sector terug vanwege de vele automatiseringen. Ook wordt er in de landbouwsector steeds meer aandacht besteed aan toeristische activiteiten. De teelt in het land bestaat vooral uit aardappelen, suikerbieten en koolzaad. Denemarken is op het gebied van biologische landbouw verder dan andere landen in Europa. Zo is een kwart van de melk die de Denen consumeren op biologische wijze geproduceerd. Naast de landbouw is er ook de nodige tuinbouw. Hier worden vooral fruit, groente en kruiden geteeld.
Momenteel wordt twee derde van het land gebruikt voor de landbouw. Het grootste deel van de landbouw is gericht op de export naar de Europese Unie. De landbouwbedrijven zijn over het algemeen vrij klein met ongeveer 20 ha grond. Toch neemt het de arbeid in de sector terug vanwege de vele automatiseringen. Ook wordt er in de landbouwsector steeds meer aandacht besteed aan toeristische activiteiten. De teelt in het land bestaat vooral uit aardappelen, suikerbieten en koolzaad. Denemarken is op het gebied van biologische landbouw verder dan andere landen in Europa. Zo is een kwart van de melk die de Denen consumeren op biologische wijze geproduceerd. Naast de landbouw is er ook de nodige tuinbouw. Hier worden vooral fruit, groente en kruiden geteeld.
Visserij
Omdat Denemarken een kustlijn van7314 km heeft zal er de nodige visserij aanwezig zijn in Denemarken. Zo hoort Denemarken tot de grootste visserijlanden van Europa, hoewel de opbrengsten hieruit lang niet zo groot zijn als uit de industrie en de landbouw is het wel een aantrekkelijke sector voor Denemarken. Op zee wordt vooral gevist op kabeljauw, platvis en haring. Deze worden daarna verwerkt tot visolie, vismeel en visconserven. De grote vissershavens zijn Esbjerg, Hirtshalsen en Skagen.Het buurland Duitsland neemt de meeste visproducten af.
Omdat Denemarken een kustlijn van7314 km heeft zal er de nodige visserij aanwezig zijn in Denemarken. Zo hoort Denemarken tot de grootste visserijlanden van Europa, hoewel de opbrengsten hieruit lang niet zo groot zijn als uit de industrie en de landbouw is het wel een aantrekkelijke sector voor Denemarken. Op zee wordt vooral gevist op kabeljauw, platvis en haring. Deze worden daarna verwerkt tot visolie, vismeel en visconserven. De grote vissershavens zijn Esbjerg, Hirtshalsen en Skagen.Het buurland Duitsland neemt de meeste visproducten af.
Import
De belangrijkste importlanden uit de Europese Unie zijn Duitsland en Zweden de belangrijkste maar over de gehele Europese Unie gezien is dit 72% van de import. Daarnaast zijn Noorwegen met 4.2% en de VS met 4.5% de belangrijkste importlanden buiten de Europese Unie. De belangrijkste importproducten zijn onder andere; voertuigen en andere transportbenodigdheden, halffabricaten en kapitaalgoederen, chemicaliën, machines, consumentengoederen. Naast import is er ook sprake van de nodige export. Belangrijke export landen uit de Europese Unie zijn Duitsland en Zweden (66) Daarnaast landen buiten de Europese Unie zijn Noorwegen (5.8%) en de VS (5.4%) de belangrijkste exportlanden. De meest geëxporteerde producten zijn; Halffabricaten, landbouwproducten, machines, vlees, vis en schepen.
De belangrijkste importlanden uit de Europese Unie zijn Duitsland en Zweden de belangrijkste maar over de gehele Europese Unie gezien is dit 72% van de import. Daarnaast zijn Noorwegen met 4.2% en de VS met 4.5% de belangrijkste importlanden buiten de Europese Unie. De belangrijkste importproducten zijn onder andere; voertuigen en andere transportbenodigdheden, halffabricaten en kapitaalgoederen, chemicaliën, machines, consumentengoederen. Naast import is er ook sprake van de nodige export. Belangrijke export landen uit de Europese Unie zijn Duitsland en Zweden (66) Daarnaast landen buiten de Europese Unie zijn Noorwegen (5.8%) en de VS (5.4%) de belangrijkste exportlanden. De meest geëxporteerde producten zijn; Halffabricaten, landbouwproducten, machines, vlees, vis en schepen.
Infrastructuur
Het
wegennet omvat ruim 70.000 km, waarvan 10% snelweg is. Daarnaast is er aan
openbaarvervoer(trein) ongeveer 3000 km spoorweg. Verkeer- en brugverbindingen
spelen een belangrijke grol in het Deense verkeer. Er zijn Daarnaast ook
verschillende veerbootverbindingen met Zweden, Noorwegen, Duitsland en
Groot-Brittannië.
Dagelijks
leven
In het dagelijks leven, heeft Denemarken een welverdiende
reputatie om een voorbeeld te zijn voor de moderne beschavingen vanwege zijn
progressieve beleid, inzet voor de vrijheid van meningsuiting, en een zeer
liberaal sociaal systeem. Denemarken werd onlangs erkend om een de
"gelukkigste" burgers van alle landen ter wereld te hebben.
